Xác định cơ chế và phương pháp định giá doanh nghiệp khi cổ phần hoá

a) Về cơ chế định giá

Thiết lập cơ chế đấu giá cổ phần hóa công khai trên cơ sở mức giá trần được xác định theo các phương pháp khoa học, có ý kiến thẩm định của hội đồng định giá và công ty định giá độc lập theo nguyên tắc định giá theo cơ chế thị trường và chỉ thông qua cơ chế thị trường mới xác định đúng giá trị doanh nghiệp, tránh thất thoát vốn nhà nước và cổ đông có thể chấp nhận được.

Cơ chế này khắc phục nhược điểm của hai cơ chế định giá hiện nay là: thành lập hội đồng định giá hoặc thuê công ty tư vấn định giá độc lập; tránh mâu thuẫn về quyền lợi giữa doanh nghiệp cổ phần với các cơ quan quản lý và nhóm lợi ích khi cổ phần hóa.

b) Về phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp

Hiện nay, Nhà nước đang áp dụng ba phương pháp: phương pháp tài sản, phương pháp dòng tiền chiết khấu và phương pháp khác. Trên thực tế, việc xác định giá trị doanh nghiệp chủ yếu theo phương pháp tài sản vẫn là phương pháp gốc, nghĩa là khi xác định theo phương pháp dòng tiền chiết khấu thì giá trị doanh nghiệp cũng không được thấp hơn phương pháp tài sản. Tuy nhiên, theo phương pháp trên, giá trị thực tế của doanh nghiệp cổ phần hóa chưa định lượng được tính khả năng sinh lời để tính vào giá trị doanh nghiệp. Do vậy, cần có chính sách quy định cụ thể khi xác định giá trị doanh nghiệp theo phương pháp tài sản cần giải quyết hai vấn đề sau:

– Xem xét đến khả năng sinh lời của doanh nghiệp mà người mua và người bán cổ phần đều chấp nhận được căn cứ vào lợi nhuận bình quân ngành do cơ quan quản lý định kỳ công bố và tỷ suất lợi nhuận trên vốn nhà nước cho từng ngành. Doanh nghiệp có lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận cá biệt cao (thấp) hơn mức bình quân ngành thì tăng lên (giảm đi) tỷ lệ % của giá trị tài sản nhưng tỷ lệ tăng, giảm này trong mức giới hạn không quá 30%;

– Đối với tài sản là sản phẩm xây dựng cơ bản mà nhà nước chưa có quy định thì tính theo giá sổ sách, có xem xét yếu tố trượt giá xây dựng cơ bản;

– Đối với các doanh nghiệp, việc xác định giá trị doanh nghiệp để tiến hành cổ phần hoá nên hoàn thiện phương pháp định giá hỗn hợp theo tài sản thực và tài sản tài chính. Trong đó, giá trị tài sản thực được xác định theo sổ sách, có tính đến khả năng sinh lời (tính theo phương pháp chiết khấu dòng cổ tức); giá trị tài sản tài chính tính theo phương pháp chiết khấu dòng tiền. Sau khi tổng hợp giá trị các tài sản, có thể đưa ra làm giá sàn và thực hiện hình thức đấu thầu công khai theo lô trên thị trường chứng khoán.