Thuật ngữ “chỉ số” được sử dụng phổ biến ở nhiều lĩnh vực: chỉ số kinh doanh, chỉ số kinh tế, chỉ số xã hội, chỉ số chất lượng cuộc sống, chỉ số sức khỏe, chỉ số giáo dục… Có nhiều khái niệm chỉ số được đưa ra bởi các cá nhân và chức khác nhau [86]:
Từ điển Anh ngữ mô tả một chỉ số là một công cụ cung cấp thông tin.
Theo OECD / DAC, một chỉ số là: “Một yếu tố hoặc biến số định lượng hoặc định tính đưa ra một phương thức đơn giản và đáng tin cậy để đo lường kết quả, phản ánh những thay đổi liên quan đến sự tác động, hoặc để giúp đánh giá kết quả của một vấn đề phát triển”.
Theo Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID), chỉ số là: “Một biến, có mục đích là để đo lường sự thay đổi trong một hiện tượng hoặc quá trình”
Ủy ban châu Âu mô tả các chỉ số là: “Sự mô tả các mục tiêu của dự án về số lượng, chất lượng, các nhóm mục tiêu, thời gian và địa điểm”.
Một chỉ số đưa ra bằng chứng về một điều kiện chắc chắn hoặc các kết quả chắc chắn đã đạt được hoặc không đạt được. Các chỉ số cho phép người ra quyết định đánh giá cải tiến hướng tới việc đạt được các đầu ra, kết quả, mục tiêu và mục đíchdự kiến. Như vậy, các chỉ số là một phần không thể tách rời của hệ thống trách nhiệm giải trình dựa trên kết quả [87].
Như vậy, theo quan điểm Mỹ, chỉ số tương đương với “biến số”, còn theo Châu Âu chỉ số thường bao gồm cả khung thời gian và giá trị mục tiêu cơ bản của biến số. Chỉ số cũng được sử dụng để đặt ra những mục tiêu. Theo quan điểm cá nhân tác giả, ở cấp độ doanh nghiệp thì khái niệm của Gallopin. G. C (1997) là khái niệm phù hợp. Gallopin đã đưa ra phân tích toàn diện về các định nghĩa khác nhau và giải thích rằng chỉ số được định nghĩa như là “biến số”, “tham số”, “đo lường”, “đo lường thống kê”, “sự ủy nhiệm đo lường”, “một chỉ số con” [86]. Các chỉ số được xem là các biến. “Biến số” là đại diện cho một thuộc tính hoạt động (chất lượng, đặc tính, thuộc tính) của một hệ thống. Mỗi biến có thể lấy giá trị khác nhau phụ thuộc vào đo lường và quan sát cụ thể. Tóm lại, các chỉ số là các biến số, và dữ liệu thu được nhờ đo lường hoặc quan sát thực tế.
Để lại một bình luận