Sự ra đời và phát triển của công ty

Thuật ngữ công ty có thể được xem xét trên nhiều khía cạnh khác nhau. Xét dưới góc độ kinh tế, công ty là tổ chức chuyên hoạt động kinh doanh thương nghiệp, dịch vụ. Điều này cho phép phân biệt công ty với các loại hình khác như nhà máy, xí nghiệp là các đơn vị kinh tế chuyên sản xuất. Xét dưới góc độ pháp lý, công ty có thể hiểu là sự liên kết của nhiều người (cá nhân hay pháp nhân) bằng một sự kiện pháp lý, trong đó các bên thoả thuận với nhau sử dụng tài sản hay khả năng của họ nhằm tiến hành các hoạt động để đạt mục tiêu chung.

Sự ra đời của công ty gắn chặt với sự ra đời và phát triển của nền kinh tế thị trường. Sự phát triển của nền kinh tế thị trường tạo ra sức cạnh tranh lớn. Để tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt như vậy buộc các nhà tư bản phải tìm mọi cách để giảm thiểu chi phí sản xuất, giảm giá thành sản phẩm, nâng cao năng suất lao động, chất lượng sản phẩm không ngừng được nâng cao để có thể đứng vững trên thị trường. Để làm được điều này các nhà tư bản đã kéo dài thời gian lao động của công nhân để tăng khối lượng sản phẩm. Tuy nhiên cách làm này không phải là tối ưu vì thời gian trong ngày là có hạn hơn nữa việc kéo dài ngày lao động gặp phải sự kháng cự ngày càng lớn của công nhân do đó phương thức này chỉ áp dụng giai đoạn đầu. Sự phát triển của khoa học công nghệ cho thấy áp dụng những thành tựu này vào lĩnh vực công nghiệp là tối ưu hơn cả trong việc nâng cao năng xuất lao động, hạ giá thành sản phẩm cũng như nâng cao chất lượng sản phẩm và các nhà tư bản đã chọn phương thức này. Nhưng để làm được việc này cần phải có vốn đầu tư ban đầu lớn, điều này chỉ có những nhà tư bản lớn mới có thể tự mình thực hiện được, còn các nhà tư bản vừa và nhỏ sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc áp dụng các thành tựu công nghệ do có vốn hạn hẹp. Vì vậy khả năng cạnh tranh với các nhà tư bản lớn là gần như không thể dẫn tới thua lỗ, phá sản là không tránh khỏi. Để khắc phục yếu điểm về vốn, các nhà tư bản vừa và nhỏ có sự hợp tác, liên minh với nhau bằng cách góp vốn, khả năng của họ để có thể đứng vững được trên thị trường. Sự liên kết này đã tạo nên nền tảng cho sự ra đời của công ty.

Khoa học công nghệ ngày càng phát triển hơn đã thúc đẩy nền kinh tế tư bản phát triển một cách vựơt bậc. Trong hoạt động kinh tế có nhiều ngành nghề kinh doanh mới xuất hiện với lợi nhuận thu về lớn làm cho sự cạnh tranh trên thị trường ngày càng gay gắt, đối với các nhà tư bản vừa và nhỏ việc góp vốn kinh doanh là nhu cầu cấp thiết hơn bao giờ hết trong cuộc đương đầu với các nhà tư bản lớn. Sự góp vốn đó đã làm xuất hiện hình thức công ty.

Trong hoạt động của nền kinh tế thị trường việc gặp các rủi ro trong kinh doanh là điều không tránh khỏi và có thể dẫn tới phá sản. Chính vì điều này, để giảm rủi ro các chủ thể kinh doanh đã phân chia rủi ro bằng cách cùng góp vốn kinh doanh. Việc góp vốn để phân chia rủi ro đã làm cho công ty ra đời. Sự ra đời và phát triển của công ty mang tính khách quan trong nền kinh tế thị trường. Công ty ra đời là hình thức kinh doanh có nhiều ưu điểm hơn các hình thức khác như tập trung đựơc nguồn vốn lớn, giảm thiểu đựoc rủi ro và tạo điều kiện cho người ít vốn, nhữg người không đủ khả năng tự mình kinh doanh có cơ hội được tham gia hoạt động kinh doanh bằng cách góp vốn.

Sự ra đời của các loại công ty đã kéo theo yêu cầu phải hình thành một hệ thống luật pháp về công ty, điều chỉnh quá trình thành lập và hoạt động tạo ra môi trường kinh tế ổn định.