Thương mại là trụ cột chính trong quan hệ, phát triển của Việt Nam – EU. Trong những năm qua, EU là một đối tác hợp tác toàn diện, đáng tin cậy và hỗ trợ Việt Nam tham gia hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu. Nhờ có sự hỗ trợ từ phía EU, Việt Nam đã có nhiều tiến bộ đáng kể về kinh tế. Từ 2001 đến 2016, kim ngạch thương mại song phương đã tăng hơn 10 lần, từ mức 4,5 tỷ USD năm 2001 lên trên 45 tỷ USD năm 2016. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều đến hết năm 2016 là trên 45 tỷ USD, trong đó xuất khẩu là trên 34 tỷ USD, nhập khẩu là 11 tỷ USD. Năm 2018, EU là một trong những thị trường nước ngoài quan trọng nhất của Việt Nam (EU đứng thứ hai sau Mỹ) với tỷ lệ nhập khẩu chiếm 17% tổng lượng hàng xuất khẩu của Việt Nam. Thương mại song phương đạt 56,3 tỷ USD, trong đó đóng góp chủ yếu vào mức tăng trưởng ấn tượng là xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang EU. EU cũng là đối tác thương mại lớn thứ tư của Việt Nam (sau Trung Quốc, Hàn Quốc và Mỹ).
– Tiến trình đàm phán của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA):
+ Tháng 3/2010, Ủy viên thương mại EC Ca-ren đơ Gút chính thức đề nghị đàm phán FTA song phương Việt Nam – EU trong cuộc gặp với Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng.
+ Tháng 10/2010, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Chủ tịch EC B a-rô-sô tuyên bố khởi động đàm phán FTA song phương.
+ Tháng 6/2012, B ộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng và Ủy viên Thương mại EU Ca-ren đơ Gút đã tuyên bố chính thức đàm phán FTA Việt Nam – EU.
+ Tháng 12/2015 tại Brussels, trước sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng và Ủy viên phụ trách Thương mại EC Cecilia Malmstrom đã ký tuyên bố về việc chính thức kết thúc đàm phán EVFTA.
+ Ngày 26/6/2018, EVFTA được tách làm hai Hiệp định, một về thương mại và một về đầu tư. Hai bên công bố chính thức hoàn tất việc rà soát pháp lý đối với EVFTA và Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (nay có tên là EVIPA).
+ Đến nay, hiệp định đang được trình lên Quốc hội hai bên để phê chuẩn.
EVFTA và EVIPA là những hiệp định hiện đại và toàn diện. Hai hiệp định đã tạo nên một niềm tin cho cả EU và Việt Nam đó là thương mại có vai trò rất quan trọng và cần thiết đối với tăng trưởng, tạo việc làm và phát tri ển bền vững.
Theo cam kết, các hiệp định này khi có hiệu lực sẽ mang lại rất nhiều cơ hội thúc đẩy thương mại phát triển, tạo công ăn việc làm cho người lao động và tăng trưởng cho cả hai bên. Trong vòng 7 năm, EU sẽ xóa bỏ 99,2% số dòng thuế trong biểu thuế, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU. Trong vòng 10 năm, Việt Nam sẽ xóa bỏ trên 99% số dòng thuế đối với nhập khẩu từ EU. Đối với thương mại dịch vụ và đầu tư, EU cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam cao hơn mức cam kết trong WTO và tương đương mức cam kết cao nhất của EU trong các FTA gần đây. Cam kết của Việt Nam đối với EU cũng cao hơn trong WTO và ít nhất là ngang bằng với mức mở cửa cao nhất của Việt Nam đối với các đối tác khác.
– Các điểm nổi bật về tác động dự kiến của hiệp định thương mại tự do EVFTA là:
+ Việt Nam là nước hưởng lợi chính từ hiệp định. Do đó, lương thực tế và thu nhập quốc dân sẽ tăng lên.
+ EVFTA giúp xuất khẩu của Việt Nam tăng thêm bình quân từ 4-6%/năm trong vòng 10 năm k ể từ khi Hiệp định có hiệu lực. Dự báo xuất khẩu vào EU sẽ tăng thêm 16 tỷ USD ngay trong những năm đầu tiên.
+ Việc cắt giảm hàng rào thuế quan thông qua đàm phán sẽ tăng xuất khẩu của Việt Nam sang EU lên 30-40%, cao hơn mức tăng nhập khẩu trong trường hợp không có hiệp định.
+ Các ngành có khả năng được hưởng lợi nhiều nhất từ hiệp định gồm dệt may và giầy dép, thực phẩm chế biến (bao gồm thủy sản). Tuy nhiên, mức độ Việt Nam mở rộng khả năng cung ứng của mình để đáp ứng nhu cầu gia tăng về lượng hàng hóa Việt Nam tại EU sẽ xác định xem tổng giá trị xuất khẩu tăng lên có đáng kể hay không.
+ Dịch vụ được kỳ vọng sẽ mở rộng hơn nữa nhờ hiệp định này, đem lại hiệu quả cao cho toàn bộ nền kinh tế.
+ FTA được kỳ vọng sẽ thúc đẩy đầu tư và thay đổi công nghệ, nhờ đó thay đổi năng suất và tăng sản lượng.
+ Tác động dự kiến về môi trường không đáng kể. FTA có tác động trung lập tới khí thải các-bon quốc gia với giả thuyết khí thải trên một đơn vị đầu tư trong mỗi ngành không đổi. Tuy nhiên, có hiệp định hay không thì khí thải các-bon của Việt Nam vẫn tăng lên đáng kể trong giai đoạn thực thi khi nền kinh tế mở rộng.
+ Hiệp định kỳ vọng sẽ có tác động tích cực tới giảm nghèo do nhu cầu về lao động giản đơn tăng lên.
+ Các lĩnh vực liên quan đến thương mại khác như mua sắm công, vấn đề hải quan và thuận lợi hóa thương mại cũng được kỳ vọng sẽ đem lại phúc lợi, hiệu quả và giúp cải thiện môi trường kinh doanh nói chung.
– Hàng xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường EU chủ yếu là các sản phẩm thâm dụng lao động như dệt may, giầy dép, hàng điện tử lắp ráp, điện thoại, đồ gỗ, cà phê, hải sản. Ngược lại, hàng xuất khẩu chính của EU sang Việt Nam gồm những sản phẩm công nghệ cao như nồi hơi, máy móc & thiết bị điện, máy móc & sản phẩm cơ khí, dược phẩm và các loại xe.
Hoạt động xuất khẩu của Việt Nam sang EU được hưởng lợi đáng k từ Hệ thống Ưu đãi Thuế quan Phổ cập của EU (GSP), điều này tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa xuất khẩu từ các nước đang phát triển vào thị trường EU.
Để lại một bình luận