Lãi suất thị trường liên ngân hàng đáng tin cậy có thể hỗ trợ đường cong lãi suất dài hạn, định hướng cho NHNN Việt Nam về điều kiện trên TTTT, đưa ra lãi suất tham chiếu đối với cho vay trên TTTT, hỗ trợ cải thiện điều kiện thị trường liên ngân hàng bằng việc thu hẹp mức chênh lệch giữa giá bán và giá mua, hướng tới khớp vốn hiệu quả hơn giữa các đơn vị thừa và thiếu vốn trên thị trường. Do vậy, theo xu hướng phát triển của thị trường và mục tiêu hội nhập kinh tế quốc tế, đi theo các chuẩn mực thị trường được hình thành tại các quốc gia phát triển, thì mô hình và công cụ nên được điều chỉnh theo các hướng sau:
(i) Để thiết lập lãi suất liên ngân hàng tin cậy và hữu dụng, trước hết cần một nghiên cứu giới thiệu và phát triển hệ thống các nhà tạo lập thị trường để thúc đẩy các giao dịch trên thị trường liên ngân hàng, tăng tính thanh khoản cho thị trường. Chỉ khi thị trường có tính thanh khoản cao thì lãi suất thị trường liên ngân hàng mới thực sự trở thành mức lãi suất tham chiếu đáng tin cậy cho các thành viên thị trường.
(ii) NHNN cần xác định/coi lãi suất liên ngân hàng (ví dụ mức lãi suất qua đêm) là lãi suất mục tiêu và thiết lập một hành lang lãi suất biến động cho lãi suất liên ngân hàng. Hành lang này có thể được tạo thành bởi việc cung cấp quỹ cho vay và quỹ tiền gửi, với giới hạn trên (lãi suất trần – là lãi suất của quỹ cho vay) và giới hạn dưới (lãi suất sàn – là lãi suất của quỹ tiền gửi) của hành lang.
Xây dựng hành lang lãi suất và điều hành CSTT theo khung lãi suất đó là một thông lệ được rất nhiều nước áp dụng để duy trì sự ổn định của TTTT. Ở Việt Nam, trong thời gian gần đây, thực tế cho thấy các TCTD đã phản ứng rất nhanh nhạy đối với những hành động chính sách của NHNN, đặc biệt là những điều chỉnh về lãi suất. Điều đó cho thấy nền kinh tế đã nhạy cảm hơn với tín hiệu lãi suất của NHNN, là công cụ quan trọng để thực hiện cơ chế tryền tải CSTT đến nền kinh tế thực, các TCTD sẽ điều chỉnh lãi suất cho vay và lãi suất huy động một cách phù hợp và nhờ đó điều chỉnh hành vi tiết kiệm, đầu tư trong nền kinh tế.
Hiện tại, NHNN vẫn điều hành CSTT bằng việc công bố một số loại lãi suất chỉ đạo, trong đó có lãi suất tái cấp vốn và lãi suất chiết khấu. Về mặt lý thuyết, hai loại lãi suất này hình thành nên một hàng lang lãi suất với lãi suất tái cấp vốn là giới hạn trên và lãi suất chiết khấu là giới hạn dưới. Thông thường, lãi suất tái cấp vốn sẽ là lãi suất cao nhất trên thị trường và các thành viên thị trường chỉ tìm đến nó khi các lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tiệm cận hoặc cao hơn. Như vậy, lãi suất tái cấp vốn cũng có tác dụng định hướng cho lãi suất thị trường liên ngân hàng không vượt qua nó. Tương tự như vậy, các thành viên thị trường sẽ không tham gia khi lãi suất chào vay thấp hơn lãi suất chiết khấu các giấy tờ có giá qua cửa sổ chiết khấu.Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hàng lang lãi suất này nhiều khi không có tác dụng ở Việt Nam. Như trình bày ở Chương 1, điều hành CSTT bằng lãi suất cơ bản cũng có tác động tương tự duy trì sự ổn định của TTTT. Nhưng lãi suất cơ bản ở Viêt Nam không làm tròn được nhiệm vụ của mình do giá trị của nó không được tính toán để phản ánh cung cầu của thị trường. Nếu lãi suất này được tính toán chính xác hơn và phản ánh tốt hơn cung cầu của thị trường thì có thể sử dụng làm cơ sở để xác định lãi suất tái cấp vốn và lãi suất chiết khấu bằng cách cộng trừ một biên độ có giá trị hợp lý hơn.
Mặt khác, nhiều NHTW cũng đang xác định các mục tiêu chính sách của mình thông qua các mức lãi suất lãi suất ngắn hạn trên thị trường liên ngân hàng, nói cách khác, lãi suất này thường được chọn làm lãi suất tham chiếu cho các thành viên thị trường và lãi suất định hướng cho hoạt động điều hành của NHTW. Từ mô hình điều hành lãi suất của Mỹ và kinh nghiệm một số nước, có thể thấy các lãi suất trên thị trường liên ngân hàng thường được chọn làm lãi tham chiếu cho các thành viên thị trường và lãi suất định hướng cho hoạt động điều hành của NHTW. Phần lớn các nước đều tạo ra một hành lang lãi suất thông qua các công cụ hoạt động với kỳ hạn qua đêm và giữ lãi suất thị trường gần với lãi suất chính sách định hướng thông qua thực hiện các công cụ tinh tỉnh, nghiệp vụ repo/repo nghịch đảo trên thị trường OMO với một nhóm các nhà giao dịch sơ cấp được lựa chọn.
Để lại một bình luận