Thước đo tăng trưởng kinh tế được xác định theo các chỉ tiêu trong hệ thống tài khoản quốc gia gồm có: tổng giá trị sản xuất (GO), tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tổng thu nhập quốc dân (GNI), thu nhập quốc dân (NI) và thu nhập bình quân đầu người.
Tổng giá trị sản xuất (GO – Gross Output): là tổng giá trị sản phẩm vật chất và dịch vụ được tạo ra trên phạm vi lãnh thổ của một số quốc gia trong một thời kỳ nhất định, thường được tính trong một năm. Chỉ tiêu tổng giá trị sản xuất có thể tính theo hai cách: cách thứ nhất, chỉ tiêu tổng giá trị sản xuất là tổng doanh thu bán hàng thu được từ các đơn vị, các ngành trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân; cách thứ hai, chỉ tiêu tổng giá trị sản xuất được tính trực tiếp từ sản xuất và dịch vụ bao gồm chi phí trung gian và giá trị gia tăng của sản phẩm vật chất và dịch vụ.
Tổng sản phẩm quốc nội (GDP-Gross Domestic Product): là tổng giá trị sản phẩm vật chất và dịch vụ cuối cùng do kết quả hoạt động kinh tế trên phạm vi lãnh thổ của một quốc gia tạo ra trong một thời kỳ nhất định. Có ba cách tiếp cận để tính GDP: theo cách tiếp cận từ sản xuất, GDP là giá trị gia tăng tính cho toàn bộ nền kinh tế, được đo bằng tổng giá trị gia tăng của tất cả các đơn vị sản xuất trong nền kinh tế; theo cách tiếp cận từ chi tiêu, GDP là tổng chi cho tiêu dùng cuối cùng của cá nhân và hộ gia đình, chính phủ, đầu tư tích lũy tài sản và chi tiêu qua thương mại quốc tế; theo cách tiếp cận từ thu nhập, GDP được xác định trên cơ sở các khoản hình thành thu nhập và phân phối thu nhập lần đầu, bao gồm: thu nhập của người có sức lao động dưới hình thức tiền công và tiền lương, thu nhập của người có đất cho thuê, thu nhập của người có tiền cho vay, thu nhập của người có vốn, khấu hao cố định và cuối cùng là thuế kinh doanh.
Tổng thu nhập quốc dân (GNI- Gross National Income): GNI được hình thành từ GDP tiếp cận theo góc độ thu nhập và được điều chỉnh theo số chệnh lệch thu nhập nhân tố với nước ngoài: GNI = GDP + chệnh lệch thu nhập nhân tố với nước ngoài.
Thu nhập quốc dân (NI – National Income): là giá trị sản phẩm vật chất và dịch vụ mà công dân một quốc gai tạo ra trong một thời kỳ nhất định. NI là tổng thu nhập quốc dân GNI sau khi đã loại bỏ khấu hao vốn cố định của nền kinh tế: NI = GNI – khấu hao vốn cố định của nền kinh tế.
Thu nhập bình quân đầu người (GDP/người, GNI/người): chỉ tiêu này phản ánh tăng trưởng kinh tế có tính đến sự thay đổi về dân số. Quy mô và tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người là chỉ báo phản ánh mức sống dân cư của một quốc gia. Thu nhập bình quân đầu người được sử dụng trong việc so sánh mức sống của dân cư giữa các quốc gia với nhau.
Để lại một bình luận