Vị trí và quy mô: Trung tâm logistics cảng biển được xây dựng trên một khu vực xác định liền kề với cảng, trong đó tất cả các hoạt động liên quan đến vận tải, logistics và phân phối hàng hóa bao gồm cả quốc nội và chuyển tải quốc tế được thực hiện bởi nhiều người khai thác khác nhau trên cùng một cơ sở thương mại. Thông thường, các TT logistics khu vực được xây dựng trên diện tích 100-150 hecta, tuy nhiên tùy theo hoạt động, diện tích có thể lên tới 400-500 hecta;
TT logistics phải tuân thủ với các tiêu chuẩn để tạo lập khuôn khổ cho các giải pháp thương mại cũng như vận tải bền vững (có thể sử dụng các tiêu chuẩn của Châu Á hoặc Châu Âu).
Cơ sở hạ tầng: Quan trọng nhất là nhà kho và bãi dành cho các phương tiện vận tải. Nhà kho là nơi chủ yếu diễn ra hoạt động của các doanh nghiệp, có nhiều loại nhà kho, tùy thuộc vào hoạt động của doanh nghiệp và hàng hóa mà doanh nghiệp đóng gói, vận chuyển như nhà kho chung để chứa hàng, nhà kho lớn – cho các hoạt động logistics, nhà kho để chuyển đổi vận chuyển đường sắt – đường bộ, nhà kho tại nơi bốc hàng, nhà kho dành cho hàng lạnh và hệ thống đường ray luân chuyển hàng hóa. Thêm nữa, TT logistics được liên kết với đường thủy nội bộ hoặc các tuyến đường biển ngắn.
TT logistics cung cấp cho người sử dụng các giải pháp và cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin tiên tiến nhất-thứ thường là rào cản đắt đỏ đối với các doanh nghiệp. TT logistics thành lập các hệ thống vận tải thông minh với dịch vụ được cung cấp trên cơ sở áp dụng công nghệ hiện đại, ví dụ EDI, hệ thống thông tin về liên lạc, …..
Các hoạt động dịch vụ phụ trợ: Trung tâm logistics đơn giản là một nơi được hoạch định và xây dựng để điều phối một cách tốt nhất tất cả các hoạt động liên quan đến vận chuyển hàng hóa. Cũng tương tự như một khu dân cư, một trung tâm logistics bao gồm không chỉ cơ sở hạ tầng mà còn cả các dịch vụ cần thiết để đáp ứng và thỏa mãn các nhu cầu đang gia tăng trong hoạt động của TT logistics như bưu điện – điện thoại công cộng – xe buýt, khu vực đỗ xe và xếp dỡ hàng hóa, khu vực ăn uống, khu nghỉ ngơi cho CBCNV, trạm xăng, …
Cơ cấu tổ chức: Để đảm bảo tính tương hỗ và hợp tác thương mại, việc TT logistics được quản lý bởi một chủ thể pháp lý riêng biệt và trung lập là rất quan trọng. Người khai thác có thể là chủ sở hữu hoặc người đi thuê nhà cửa vật kiến trúc hoặc trang thiết bị (kho bãi, trung tâm phân phối, khu vực lưu trữ, văn phòng, dịch vụ xe tải, vân vân) đã được xây dựng sẵn. Dựa trên nguyên tắc cạnh tranh, TT logistics là hệ thống mở cho cả hình thức sở hữu cá nhân và công cộng trong vận tải cũng như đối với doanh nghiệp. Sự thống nhất giữa các công ty sử dụng hoặc cung cấp dịch vụ vận tải khác nhau thông qua hiệu ứng tương hỗ sẽ làm tăng hiệu quả kinh tế và năng suất, đồng thời tăng quy mô kinh tế của các công ty.
Bên cạnh đó, TT logistics có xu hướng kết nối hợp tác trong nước cũng như quốc tế, qua đó tạo ra chuỗi vận tải hiệu quả và các giải pháp mạng lưới cho tối ưu hóa dòng sản phẩm và phân phối. Đối với các doanh nghiệp vận tải và logistics, sự xuất hiện của hình thức hợp tác chặt chẽ có tổ chức trong TT logistics sẽ làm tăng thêm cơ hội thực hiện vận tải quốc tế cũng như tối ưu hóa sử dụng thiết bị và nguồn lực vận tải. Do đó, TT logistics rõ ràng thu được lợi nhuận.
Tính năng: Theo các phân tích ở trên, để đảm bảo sự thành công, TT logistics phải thể hiện được các tính năng như sau:
Tính đa phương thức (liên kết giữa các phương thức vận tải khác nhau giúp chuyển tải nhanh); Tính mở (mở cho các công ty tư nhân và công cộng tham gia và sử dụng tiện nghi trong trung tâm); Tính đa chức năng (tất cả các chức năng bao hàm trong vận tải và logistics được thực hiện qua: người vận tải, người giao nhận, đại lý, người xếp dỡ, môi giới, môi giới hải quan, cơ quan chức năng (cảng, hải qhuan…)); Tính đa đạng dịch vụ hàng hoá (nhiều chủng loại tiện ích phục vụ hàng hóa, như đóng gói, thủ tục thông quan, hoạt động nghiên cứu phân phối, container kết hợp và bến lưu kho đông lạnh );
Tính kết nối và thông tin điện tử (truy cập và kết nối các hoạt động liên quan trực tiếp đến trung tâm cho đến các lĩnh vực kinh tế, được phục vụ bởi các giải pháp vận tải, quản lý và logistics); Tính chia sẻ chi phí (chia sẻ tiện ích kho bãi, hệ thống công nghệ thông tin, phát triển dịch vụ và kiến thức).
Nhân tố cốt yếu cho sự phát triển của TT logistics là sự quản lý chặt chẽ được phân cấp từ vận tải, logistics cho đến các hoạt động dịch vụ khác.
Như vậy, xây dựng một TT logistics đòi hỏi một nguồn vốn khổng lồ để đầu tư xây dựng nhà kho, đường vào có công suất lớn cho các phương tiện vận tải bao gồm các công cụ xếp dỡ đa phương tiện. Trung tâm logistics là một dự án đầu tư dài hạn, ít nhất là trong giai đoạn ban đầu, không phải là dự án hấp dẫn các nhà đầu tư tư nhân, sự đầu tư tài chính của nhà nước trở thành một nhân tố chìa khóa cho sự phát triển của một TT logistics. Trung tâm logistics với quy mô hàng triệu mét vuông và tác động mạnh mẽ đến ngành kinh tế địa phương, đã trở thành một phần trong kế hoạch phát triển vùng.
Các hình thức đầu tư xây dựng trung tâm logistics
Đầu tư các công trình kết cấu hạ tầng, hạ tầng cảng biển, các hạ tầng dịch vụ kèm theo như đầu tư TT logistics được coi là đầu tư kinh doanh các dự án có vốn đầu tư lớn, thời gian thu hồi vốn dài, việc khai thác, kinh doanh phức tạp. Bởi vậy, hiện tại có 5 hình thức phổ biến trong đầu tư xây dựng TT logistics cảng biển là: Nhà nước đầu tư toàn bộ hạ tầng và cho thuê; DN kết hợp với vốn nhà nước để đầu tư thực hiện (PPP); DN nước ngoài đầu tư hạ tầng để khai thác hoặc cho thuê lại; DN trong nước đầu tư hạ tầng để khai thác hoặc cho thuê lại; DN trong nước kết hợp DN nước ngoài đầu tư hạ tầng để khai thác hoặc cho thuê lại.
Luật Đầu tư năm 2014 quy định về đầu tư theo hình thức Hợp đồng PPP nhằm thu hút các nguồn vốn đầu tư tư nhân để phát triển các công trình kết cấu hạ tầng hoặc cung cấp dịch vụ công (Điều 27). Theo đó, nhà đầu tư ký kết hợp đồng PPP với Cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xây dựng mới hoặc cải tạo, nâng cấp, mở rộng, quản lý và vận hành công trình kết cấu hạ tầng hoặc cung cấp dịch vụ công. Mỗi hình thức đầu tư có ưu điểm và hạn chế nhất định, tùy vào điều kiện thực tế mà chủ đầu tư lựa chọn hình thức đầu tư phù hợp và hiệu quả.
Các TT logistics trên thế giới thường được xây dựng trên cơ sở đối tác công-tư (PPP- Private – Public Partnership), khởi đầu là các cấp chính quyền địa phương, Bộ Giao thông vận tải hợp tác với nhà đầu tư trong nước và quốc tế, các tổ chức tài chính. Theo kinh nghiệm, nguyên nhân là do các TT logistics đóng góp một phần quan trọng cho sự phát triển kinh tế khu vực nơi nó được thiết lập. Nguồn vốn đầu tư được chia theo tỷ lệ phần trăm khác nhau giữa nhà nước và tư nhân.
Để lại một bình luận