Chức năng của trung tâm logistics cảng biển

Chức năng công nghiệp
Các cảng tiên tiến trên khắp thế giới đã liên tục đề cập chức năng của TT logistics chủ yếu theo mức độ cao của sản xuất toàn cầu và sự cần thiết của các dịch vụ giá trị gia tăng (VAL- Value Added Logistics). Những khuynh hướng này của logistics quốc tế nhấn mạnh rằng xu thế tạo VAL trong khu vực ESCAP sẽ tiếp diễn trong tương lai. Một số cảng khi phát triển cảng mới hoặc tái cơ cấu cảng cũ đã điều chỉnh chức năng kho bãi để bao gồm cả chức năng giá trị gia tăng.
Trung tâm logistics không chỉ cung cấp các hoạt động truyền thống mà còn các dịch vụ logistics giá trị gia tăng như dán nhãn, lắp ráp, sản xuất bán thành phẩm và gia công. Doanh nghiệp logistics trong TT logistics có thể thực hiện các dịch vụ giá trị gia tăng cơ bản và các dịch vụ logistics giá trị gia tăng khác cùng một lúc. Cả doanh nghiệp logistics và các hãng tàu đều thống nhất rằng các dịch vụ giá trị gia tăng trong TT logistics là rất quan trọng trong quản lý chuỗi cung ứng.
Các hoạt động cơ bản trong chức năng công nghiệp của một TT logistics bao gồm:
Lưu kho bãi
Đây là chức năng truyền thống của kho bãi cảng. Có nhiều lý do khác nhau khiến hàng hóa cần phải lưu kho bãi cảng tùy theo các hình thức dự trữ khác nhau. Tuy nhiên trên thực tế các TT logistics thường được thiết kế để tối thiểu hóa và thậm chí loại trừ dự trữ lưu kho. Các TT logistics cảng hiện đại chú trọng đến lưu chuyển hàng qua kho hơn là dự trữ lưu kho.

Xếp dỡ hàng
Trung tâm logistics được trang bị các thiết bị làm hàng hiện đại phục vụ cho hoạt động xếp dỡ hàng hóa tại trung tâm. Công tác quản trị xếp dỡ hàng cũng được thực hiện nhằm giảm thiểu các thao tác, hoạt động làm hàng, sử dụng hiệu quả và tối thiểu hoá không gian và thời gian làm hàng; tối ưu hóa năng lực chứa hàng tại kho và bến bãi; tăng hiệu quả luồng luân chuyển logistics tổng thể; đảm bảo điều kiện làm việc an toàn và hiệu quả; tối thiểu hóa lao động thủ công và giảm chi phí.
Các hoạt động làm hàng có thể thực hiện thủ công hay sử dụng các trang thiết bị hiện đại. bao gồm: các thiết bị di chuyển linh hoạt (xe nâng hàng, xe hàng điều khiển tay..), các thiết bị di chuyển cố định liên tục (băng chuyền), các thiết bị di chuyển cố định ngắt quãng (thiết bị nhặt hàng trên giá hàng..), hoặc có thể phân chia theo chức năng làm hàng như: Thiết bị vận tải hàng, thiết bị lưu kho hàng và thiết bị chứa hàng.

Gom hàng
Gom hàng là việc chuyển các lô hàng nhỏ đến TT logistics và tạo thành một lô hàng lớn phục vụ cho việc vận chuyển. Việc gom hàng có thể do một 3PL thực hiện hoặc có thể do TT logistics thực hiện.
Chia nhỏ hàng
Là hoạt động ngược của gom hàng, chia các lô hàng lớn thành nhiều lô hàng nhỏ hơn phục vụ cho công tác giao hàng đến tay khách hàng.

Cross-docking
Là hoạt động bao gồm nhiều thao tác phức hợp như phân loại hàng, phân chia hàng hay trộn hàng, sau đó kết hợp thành từng lô hàng theo chủ sở hữu và chuyển đến cho các khách hàng khác nhau. Hàng hóa không lưu kho hàng mà được chuyển giao ngay sau khi thực hiện các thao tác phân chia hàng hay trộn hàng.

Lưu giữ hàng tối ưu
Đây là một trong những chức năng hiện đại của TT logistics, có nghĩa là lưu giữ hàng hóa đến “thời điểm muộn nhất có thể” ngay trước khi hàng hóa phải giao cho khách hàng hoặc tung ra thị trường để có lợi nhất cho khách hàng, cho hoạt động sản xuất kinh doanh và cho toàn bộ chu chuyển dòng logistics.
Ví dụ: lưu giữ thành phẩm cuối cho đến khi nhận được đơn đặt hàng của khách hàng nhằm tối thiểu hóa lượng lưu kho cần thiết; không chia nhỏ các lô hàng lớn cho khách hàng cho đến thời điểm trước khi giao hàng nhằm tiết kiệm chi phí và thời gian bảo quản vận chuyển hàng hóa; vận chuyển hàng dưới dạng linh kiện cho đến khi tận thời điểm hàng cần lắp ráp thành sản phẩm hoàn chỉnh nhằm giảm thuế nhập khẩu, …..

Chuyển giao hàng
Trung tâm logistics cung cấp dịch vụ chuyển giao hàng từ phương tiện vận tải này sang phương tiện vận tải khác, dịch vụ này mang lại hiệu quả cho nhà vận tải và nhà phân phối, nâng cao hiệu quả hoạt động lưu kho, phân phối hàng tồn kho, hàng dự trữ với mức chi phí tối thiểu cho đến thời điểm mang lại hiệu quả cao nhất cho khách hàng.

Tạo giá trị gia tăng cho hàng
Trung tâm logistics là nơi tạo giá tị gia tăng logistics (VAL). Các hoạt động điển hình của VAL bao gồm:
Hoạt động “Low-end” logistics: thông thường tạo các giá trị gia tăng thấp cho hàng hóa như dán nhãn, đánh dấu sản phẩm của một số quốc gia hoặc khách hàng đặc biệt, thêm các linh kiện hay các thao tác phụ, sắp xếp lại hàng hóa hay chia nhỏ hàng.
Hoạt động “high-end” logistics: tạo các giá trị gia tăng cao cho hàng hóa như trộn hàng hay pha lỏng hàng, hun khử trùng, lắp ráp cuối, hướng dẫn/đào tạo/sửa chữa.
Hoạt động “back-office”: quản lý luồng luân chuyển hàng hóa, thông tin, bảo hiểm, thông quan hàng, …. Các hoạt động này còn được gọi là hoạt động giá trị gia tăng dịch vụ (VAS- Value Added Services).
Các hoạt động phục vụ tạo giá trị gia tăng cho thiết bị (VAF – Value Added Facilities): duy tu bảo dưỡng thiết bị, cho thuê thiết bị hay làm sạch thiết bị, các hoạt động quản trị chất lượng, thử nghiệm sản phẩm.
Các hoạt động logistics ngược: Đây là một trong những chức năng đặc biệt của giá trị gia tăng logistics VAL, theo đó nhà sản xuất yêu cầu nhà cung cấp thu hồi các sản phẩm, linh kiện, phụ tùng bị lỗi. Các sản phẩm, linh kiện này sẽ được lưu giữ tại TT logistics để tiến hành bất kỳ các hoạt động thu gom hay sửa chữa phục hồi cần thiết nào theo yêu cầu của nhà sản xuất.
Một số chức năng khác
Trung tâm logistics còn là nơi thực hiện thủ tục hải quan, thông quan, kiểm tra hàng hóa, cũng như thực hiện các chức năng khác được các cơ quan quản lý nhà nước quy định đối với các hoạt động dịch vụ logistics nội địa và quốc tế.
Trung tâm logistics còn đóng vai trò là các depot cho các phương tiện vận tải, duy tu sửa chữa bảo dưỡng phương tiện vận tải, điều chỉnh lịch trình khai thác phương tiện và hoán đổi nhân lực trong các hoạt động vận tải, phân phối sao cho phù hợp nhất.
Trung tâm logistics khu vực và quốc tế lớn còn có thể cung cấp các dịch vụ hỗ trợ khách hàng như ăn, nghỉ, tư vấn, dịch vụ tài chính tín dụng, cho thuê văn phòng, cung cấp các dịch vụ cho hoạt động bán lẻ các sản phẩm cuối cũng như linh phụ kiện cho các khách hàng cuối, đóng vai trò như một điểm sản xuất-phân phối cuối cùng có chi phí thấp mang lại lợi ích và hiệu quả sản xuất cho các khách hàng cuối cùng cũng như nhà sản xuất phân phối.

Chức năng thương mại
Là chức năng gắn liền với sự ra đời của các cảng, và đương nhiên gắn với sự ra đời của TT logistics. Chức năng này ngày càng phát triển theo sự phát triển kinh tế chung của quốc gia, của khu vực và thế giới. Chức năng thương mại của các TT logistics thể hiện qua các hoạt động xúc tiến thương mại và ký kết các hợp đồng xuất nhập khẩu;
Theo đó, để phục vụ và làm mạnh thêm cho các TT logistics, việc hình thành các khu thương mại tự do là điều đặc biệt cần thiết. Các khu thương mại tự do (FTZ – free trade zones) được định nghĩa là khu vực được bảo đảm gần kề với cảng, cho phép hàng hoá được lưu kho trong thời gian dài mà không phải đóng thuế hải quan, thuế môn bài hay thuế kiểm kê. FTZ cho phép chủ hàng có thể xuất nhập cảnh tự do không qua hải quan vào mọi thời điểm. Việc phân loại, giám định hải quan có thể thực hiện khi bắt đầu vào FTZ hay khi thâm nhập thị trường tuỳ theo lựa chọn của nhà sản xuất.