Chính sách tài khóa tác động đến đầu tư chứng khoán

Là những quyết định của chính phủ về chi tiêu ngân sách nhà nước và thuế giúp chính phủ duy trì mức thu nhập quốc dân, tăng trưởng kinh tế và đảm bảo việc làm ở mức mong muốn. Về mặt dài hạn, chính sách tài khoá có thể có tác dụng điều chỉnh cơ cấu kinh tế, giúp cho sự tăng trưởng và phát triển lâu dài. Chính sách tài khóa có hai công cụ chủ yếu đó là chi tiêu của chính phủ và thuế:

Chi tiêu của chính phủ:

Là những khoản chi để mua các hàng hoá,dịch vụ của khu vực công cộng. Chi tiêu chính phủ có ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập, tiêu dùng và tiết kiệm của dân cư từ đó, ảnh hưởng đến khả năng của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán và ảnh hưởng gián tiếp đến thị trường chứng khoán. Chính sách tài khóa ảnh hưởng trực tiếp đến quy mô của chi tiêu công cộng, do đó có thể trực tiếp tác động đến các luồng vốn đầu tư. Khi chính phủ thắt chặt chi tiêu công sẽ làm giảm đầu tư và giảm thu nhập, tiết kiệm của dân cư nên sẽ ảnh hưởng tiêu cực đối với đầu tư chứng khoán.

Khi xem xét tác động của chính sách chi tiêu công đến TTCK, các nhà nghiên cứu tập trung vào các khoản chi tiêu có liên quan trực tiếp hay gián tiếp đến việc tạo ra nguồn vốn hoặc có dấu hiệu thông nhau với kênh huy động vốn từ TTCK, bao gồm: chi đầu tư phát triển, chi trả nợ vay nước ngoài, chi bình ổn ngoại hối…. Để cụ thể hóa đại lượng và có thể lượng hóa mối tương quan trong nghiên cứu chi tiêu công và TTCK, một trong những chỉ tiêu kinh tế vĩ mô thường được sử dụng đó là bội chi ngân sách (budget deficit) và giá trị các khoản trái phiếu chính phủ phát hành để bù đắp bội chi ngân sách, đặc biệt là các trái phiếu chính có kỳ hạn ngắn. Nghiên cứu thực nghiệm của Manuela and Jilija (2006) cũng đã chứng minh giá chứng khoán quyết định tới nhà đầu tư chứng khoán và bị tác động bởi thu chi ngân sách nhà nước.

Thuế:

Là nguồn thu chủ yếu để đảm bảo cho các hoạt động của chính phủ, Thuế làm giảm các khoản thu nhập, do đó làm giảm chi tiêu của khu vực tư nhân tác động đến tổng cầu và sản lượng, cũng có thể tác động đến đầu tư và sản lượng về mặt dài hạn. thuế là công cụ điều tiết nền kinh tế, đối với đầu tư chứng khoán thuế ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp từ đó tác động tới cổ tức cổ phiếu. Đồng thời, thuế thu nhập đối với các nhà đầu tư chứng khoán sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của nhà đầu tư. Khi thuế gia tăng sẽ làm cho lợi nhuận giám do đó giá chứng khoán giảm và mức độ hấp dẫn của đầu tư giảm. Thuế là công cụ quản lý và điều tiết, thông qua các chính sách thuế làm thay đổi quan hệ cung cầu trên thị trường chứng khoán. Khi TTCK phát triển quá nóng, thuế được áp dụng có thể là một tác nhân giúp ổn định và định hướng lại thị trường và khi TTCK ảm đạm thì việc miễn, giảm thuế sẽ phần nào thu hút nhà đầu tư tham gia thị trường, thúc đẩy thị trường phát triển ổn định. Thuế còn là một trong những nhân tố quyết định tới đầu tư chứng khoán, là yếu tố mà nhà đầu tư quyết định lựa chọn đầu tư chứng khoán sơ cấp, hay thứ cấp.