Thực trạng phân cấp quản lý huy động, sử dụng các NLTC cho XDNTM

Phân cấp quản lý huy động các nguồn lực tài chính

Phân cấp quản lý sử dụng các nguồn lực tài chính

UBND cấp xã lập kế hoạch vốn đầu tư theo quy định của Bộ Tài chính tại “Thông tư số 28/2012/TT-BTC Quy định về quản lý vốn đầu tư thuộc nguồn vốn ngân sách xã, phường, thị trấn”[9]. “Kế hoạch vốn đầu tư của xã sau khi được Hội đồng nhân dân cấp xã thông qua, được gửi đến phòng Tài chính – Kế hoạch huyện. Phòng Tài chính – Kế hoạch cấp huyện tổng hợp báo cáo Uỷ ban nhân dân cấp huyện”[89]. UBND các huyện trên cơ sở kế hoạch XDNTM của các xã, khả năng hỗ trợ của cấp huyện, xã và khả năng huy động các nguồn hợp pháp khác để lập kế hoạch, trình về Sở Tài chính, Sở KH-ĐT tổng hợp báo cáo UBND tỉnh  phê duyệt[9].

Việc phân bổ vốn cho cả giai đoạn 5 năm và cho từng năm do UBND Tỉnh và UBND cấp huyện thực hiện sau khi có thông báo từ Bộ Kế hoạch và đầu tư và Bộ Tài chính. Sau khi nhận kế hoạch phân bổ vốn từ UBND cấp huyện, UBND xã chỉ đạo Ban quản lý XDNTM phân bổ cho từng công trình, trình HĐND xã thông qua. Căn cứ vào dự toán được duyệt, “UBND xã thông báo kế hoạch vốn cho thôn và Ban quản lý xã tiến hành thực hiện các thủ tục để triển khai công trình, thực hiện giám sát trong quá trình thi công và nghiệm thu công trình theo quy định”[89].

Sở Tài chính, Phòng Tài chính – Kế hoạch các huyện “thực hiện nhiệm vụ thẩm tra kế hoạch phân bổ vốn đầu tư trước khi các cơ quan trình UBND Tỉnh, UBND cấp huyện quyết định. Căn cứ quyết định về kế hoạch vốn đầu tư của UBND cấp tỉnh, cấp huyện, Kho bạc nhà nước thực hiện kiểm soát thanh toán theo quy định”[12].

+ UBND huyện là cấp quyết định đầu tư, phê duyệt và thẩm định báo cáo kinh tế-kỹ thuật (KTKT) “các công trình được ngân sách nhà nước hỗ trợ trên 03 tỷ đồng trong tổng giá trị của công trình. UBND xã là cấp quyết định đầu tư, phê duyệt và thẩm định báo cáo KTKT các công trình được ngân sách nhà nước hỗ trợ đến 03 tỷ đồng trong tổng giá trị của công trình. Chủ đầu tư các dự án xây dựng công trình CSHT trên địa bàn xã là BQL XDNTM xã”[106].

+ UBND cấp xã thành lập Ban phát triển thôn để làm chủ đầu tư công trình được phân cấp cho cấp thôn. Ban phát triển thôn có sự tham gia của đại diện đoàn thể chính trị ở thôn; trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố và đại diện tiêu biểu của nhân dân trong thôn, buôn, xóm, khối phố. Trưởng Ban là người có uy tín, trách nhiệm và năng lực tổ chức triển khai do cộng đồng thôn, xóm trực tiếp bầu và Chủ tịch UBND cấp xã quyết định công nhận.

Nhìn chung, công tác phân cấp huy động, sử dụng các NLTC cho XDNTM ở Hà Tĩnh đã thực hiện theo đúng các quy định hiện hành, tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế:

Vấn đề nổi cộm là năng lực, trách nhiệm chủ đầu tư là một số xã còn nhiều bất cập, yếu kém, nhiều địa phương chưa nắm được quy trình đầu tư, không kiểm soát được công việc của tư vấn và thi công của nhà thầu. Trong quá trình chuẩn bị đầu tư vẫn chưa chú trọng lấy ý kiến của cộng đồng dân cư về báo cáo KTKT và thiết kế, bản vẽ thi công và dự toán các công trình CSHT. Một số xã quyết định đầu tư nhưng chưa căn cứ vào NLTC nên tiến độ dự án kéo dài, gây ra tình trạng nợ đọng XDCB.

Nhiều công trình sau khi hoàn thành chưa được nghiệm thu, bàn giao kịp thời, chậm làm thủ tục chưa công khai thanh quyết toán vốn đầu tư, cá biệt chi phí đầu tư không được phản ảnh, lưu trữ trong hồ sơ XDCB… Công tác lưu trữ hồ sơ của một số cơ sở chưa được chú trọng, chưa đúng quy trình, nhiều tài liệu bị thất lạc. Qua giám sát cho thấy hầu hết các xã chưa phản ánh nguồn do dân đóng góp (bằng tiền mặt, ngày công, hiến đất, vật tư và tài sản khác, chưa có bảng kê xác nhận, chưa có phương án quy đổi phù hợp về giá trị) vào sổ sách kế toán theo quy định về ghi thu, ghi chi NS theo chế độ kế toán tài chính NS xã và quy định tại các văn bản của Trung ương, tỉnh , dẫn đến thể hiện sai tổng mức đầu tư của công trình và giá trị tài sản được đầu tư .

Đối với các công trình thôn xóm tự làm (kể cả dân tự làm, hay thuê nhà thầu) xã hỗ trợ kinh phí từ nguồn vốn CT MTQG (kể cả nguồn NS xã), một số xã chưa chỉ đạo bám nắm, không lập hồ sơ quản lý XDCB các công trình do xã hỗ trợ kinh phí, thôn xóm tự làm. Có xã hỗ trợ một phần kinh phí cho thôn xóm và khoán trắng cho thôn xóm tự tổ chức huy động đóng góp, thuê nhà thầu thi công và tự thanh quyết toán (điển hình như xã Thạch Châu-huyện Lộc Hà).